HPV infeksiyonunun muhtemel tanısı mikroskobik olarak histolojik
muayenede koilositozun gösterilmesi ile konabilir. Viral infeksiyonun varlığını
gösteren sitolojik değişikliklerin Papanicolau boyası ile saptanması
servikovaginal hücrelerde tarama amacı ile bugün kullanılmaktadır . Dr.
Papanicolau tarafından ortaya atılan bu yöntem kısaca Pap smear olarak
bilinmektedir. Ancak duyarlılığı düşük olduğundan kesin tanı için immunolojik
veya nükleik asit tanı yöntemleri kullanılmaktadır

Viral Proteinlerin Saptanması
Doku kesitleri veya sürüntü örneklerinde bütün tipler arasında çapraz
reaksiyon veren cinse özgü antiserum kullanılarak herhangi bir immunolojik
yöntem ile Papillomavirus kapsid antijenleri saptanabilir. Bu testler sadece
produktif infeksiyonu saptamada kullanılır, viral partikülllerin EM ile
incelemesinden daha hassas olmasına rağmen yine de yeterince sensitiv
değildir.
Antiserum bütün HPV tipleri ile çapraz reaksiyon verdiği için, pozitif
reaksiyon HPV tipini göstermez. Ayrıca negatif sonuç da HPV infeksiyonunu
ekarte ettirmez, çünkü kapsid antijeni, histolojik olarak verruka tanısı almış
örneklerde her zaman aynı şekilde eksprese olmaz fakat HPV cevabı oluşur.
HPV tip spesifik IgG antikor pozitifliği yıllarca persiste edebilir. Bu yüzden
serolojik testler akut ve geçirilmiş infeksiyonları ayırt etmek için uygun değildir.
Viral Nükleik Asit Saptanması
Geçirilmiş veya geçirilmekte olan HPV infeksiyonunun ayırıcı tanısında
güvenilir bir serolojik test olmaması ve virus izolasyonunun yapılamaması
nedeni ile kesin tanı HPV DNA’sının örnekte gösterilmesine dayanmaktadır.
HPV infeksiyonun tanısında kullanılan moleküler tanı testleri üç grupta
incelenebilir.
1) Hibridizasyon testleri : ISH , southern blot hibridizasyon ( SBH ), dot blot
hibridizasyon ( DBH ) ve filter in situ hibridizasyon ( FISH )
2) Hybrid Capture testi ( HC, Hibrid yakalama testi ) : Sinyal amplifikasyon
kullanılarak yapılan direkt DNA testi
3) Polimeraz zincir reaksiyonu ( Polymerase chain reaction; PCR ) : DNA
amplifikasyon test
4)Microchip array testi: Son birkaç yılda HPV DNA testlerinde kullanılan yöntemlerle ilgili yapılan çalışmalarda belirgin ilerleme kaydedilmiştir. Bunun sonucunda de çip teknolojisi (chip array) adı verilen yeni bir tanısal alan ortaya çıkmıştır. Zamanla bu teknoloji sık gözlenen genetik hastalıklar ile HPV gibi sık enfeksiyon ajanlarının saptanmasında dünyada yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Bu yöntemin HPV testi olarak kullanılmaya başlaması ile birlikte in vitro diagnostik (IVD) onayı olan kitler geliştirilmiştir. Günümüzde; özelikle Avrupa'da birçok laboratuarda Genomica firması tarafından geliştirilmiş HPV kitleri kullanılmaktadır. Genomica tarafından geliştirilen sistemin diğer yöntemlere göre çok önemli avantajları bulunur:

Standardize edilmiş kapalı bir sistem olması
IVD onaylı HPV dna tanı kitlerinin bulunması
35 farklı HPV tipinin tanımlanabilmesi
%99 duyarlığa sahip olması
Özgüllüğünün %100 olması

HPV Testinin Kullanımı
HPV testinin başlıca üç kullanım alanı vardır.
1) Serviks kanseri taramasında 30 yaşın üstündeki kadınlarda Pap
smear testi ile birlikte kullanılabilir
2) ASCUS ( Atypic squamous cells of undetermined significence ) tanısı
alan kadınların sevkinde
3) Tedavi sonrası kadınların takipinde
Servikal prekanseröz lezyonları tespit etmede HPV DNA testinin
Duyarlığı , (% 85–100 ) Pap smearden daha yüksektir. Fakat özgüllüğü % 65-
95 olup daha azdır. Pap smear testinin yüksek grade lezyonların tespiti için
sensitivitesi % 55-70 arasında olmasına rağmen spesifitesi % 92’ın üstündedir.
Servikal prekanseröz lezyonların tanısı için sitolojik tarama ve HPV DNA
analizini kombine eden yeni şemalar geliştirilmiştir. Ayrıca HPV testi ile tedavi edici ve profilaktik immunizasyon için seçilecek hastaları tanımak mümkündür. Persistan HPV infeksiyonu olan kadınların en
az % 50’sinde HSIL gelişir. HPV testinin 30 yaş üstü kadınlara yapılması ile
risk altındakiler erken tanınır. HPV testinin 30 yaş altındaki kadınlarda
yapılmasının klinik önemi pek yoktur.
HPV testinin rahimağzı kanser taramasında kullanımı önemlidir çünkü; normal
Pap smear ve negatif HPV DNA testinin negatif prediktif değeri % 95-100’dür.
Bu kadınlarda tarama aralığı üç yıla artırılabilir
ASCUS olan vakalara uygulanacak üç seçenek vardır; 4-6 ay
sonra Pap smear testi tekrarı, hemen kolposkopi veya HPV DNA testi yapılabilir. . ASCUS raporu olan vakaların % 82 si’i normal servikal sitolojiye sahiptir. ASCUS tanısı alan
kadınların % 5-18’sinde HSIL mevcuttur. Bu gruba HPV testinin yapılması
ile sadeceHPV pozitif bulunanlara kolposkopi yapılır. ASCUS grubunda
HPV test sonucunun pozitifliği HSIL varlığı ile son derece korelasyonlu olup duyarlık
% 94’tir. ASCUS pozitif iken HPV negatif ise 6-11 ay sonra test tekrarlanır,
pozitif sonuç alınırsa kolposkopi ve gerekirse tedavi edilir. Servikal sitoloji
normal ama HPV DNA pozitif ise, 6-12 ay sonra her iki test de tekrarlanır.
Tekrar yapılan test sonucu persistan HR HPV infeksiyonu pozitif ise yada
sitolojik test pozitif ise kolposkopi yapılmalıdır
Prekanseröz hastalık için tedavi edilen hastaların takibinde de HPV testi
kullanılabilir. Rezidüel ya da tekrarlayan prekanseröz lezyonların gelişme sıklığı
% 5-10 arasında değişir. Tedavi edilen hastaların takibinde 6-14 ay sonra
sitoloji yanısıra HPV DNA testinin yapılması önerilir

Yard.Doç.Dr Levent TÜRK (Dr. Medusa) Muayehane: Küçük Langa Caddesi, No:30 – 12 YENİKAPI/ İSTANBUL 0505 600 40 10 – 0212 586 81 80 Mail: drleventturk@gmail.com